استفتائات اموال گمشده

- اموال مجهول المالکی که از دریا گرفته می شود

خواهشمندم بفرمایید حکم استفاده از اموالی که توسط قاچاقچیان در حال فرار بروی آب ریخته شده و توسط افراد در ساحل جمع آوری میشود، چه میباشد؟ آیا می توان خرید و فروش کرد یاخیر؟ در صورتی که جنسی به این صورت از آب گرفته شده باشد وهنوز هیچ استفاده ای ازآن نشده باشد، باآن جنس چه باید کرد ؟ و اگراستفاده شده باشد حکم چه می باشد؟ با سپاس وتشکر فراوان.

در صورتیکه نتوان صاحبان آنها را پیدا کرد باید از طرف صاحب اصلی اش به فقیر داد و اگر استفاده شده باید قیمت آن را به شخص نیازمندی بدهید.

2- کفشهای جامانده در کفش داری

در آستان قدس رضوى، گاه هزاران کفش گمشده موجود است، حکم این کفشها را بیان فرمایید؟

کفشهایى که بدون صاحب در کفشداریهاى حرمهاى مطهّره مى ماند، باید از طریق اعلام کردن به اطّلاع عموم برسانند و بعد از یأس از پیدا کردن صاحبانش، آنها را به مستحقّین بدهند یا بفروشند و قیمتش را به آنها بدهند.

3- حیوان گمشده در بیابان

یک حیوانى همراه حیوانات کسى از بیابان مى آید، بعد از یک سال که مالک حیوان پیدا نشده آن را ذبح مى کنند و مردم گوشت آن را مى خورند، حکم کسانى که از این گوشت استفاده کرده اند را در دو صورت علم و جهل به مجهول المالک بودن حیوان، بیان فرمایید.

هرگاه کسى حیوان گمشده اى را پیدا کند، باید یک سال از صاحب آن سراغ بگیرد، اگر پیدا نشد، مى تواند آن را از طرف صاحب اصلى آن در راه خدا صدقه بدهد یا خودش بردارد به نیّت این که اگر صاحبش پیدا شد عوض آن را بدهد و اگر مجهول المالک باشد باید با اجازه حاکم شرع آن را به مستحقّین داد.

4- وسائل قیمتی که در بلاد کفر پیدا میشود

اجناس و وسایل قیمتى که در سرزمینهاى غیر اسلامى پیدا مى شود، چه حکمى دارد؟

اگر علامتى ندارد مى توان آن را تملّک کرد و اگر علامت دارد و امکان دارد صاحبش را پیدا کند باید به او بدهد، ولى در کشورهاى محارب با اسلام تملّک آن در هر حال مانعى ندارد.

5- مجهول المالک نبودن اموال دولتی

آیا اموال دولت از نظر شما در حکم مجهول المالک است؟

حکم مجهول المالک را ندارد، بلکه مال عنوان دولت است نه ملک اشخاص.

6- تعریف گمشده

در چه صورتى براى پیدا کردن صاحب اشیایى که پیدا مى شود باید تلاش کرد و در چه صورتى لازم به تعریف نیست؟ در زمان معاصر وضعیّت تعریف چگونه است؟

جایى که مى توان با تعریف صاحبش را پیدا کرد تعریف لازم است و تعریف در زمان ما از طریق گفتن در مساجد و آگهى زدن در مراکز پرجمعیّت و مناطقى که گمشده را یافته اند و همچنین در جراید و مانند آن مى باشد.

7- استفاده از اموال مجهول المالک

یکسال و نیم پیش یک کیف پول در ماشین این جانب جا مانده بود و هیچ نشانه اى نداشت، اطّلاعیّه هایى در محلّى که احتمال مى دادم مسافر آن جا پیاده شده به در و دیوار کوچه و خیابان نصب کردم و همچنین در یکى از روزنامه ها چاپ نمودم، با توجّه به توضیحات داده شده تکلیف شرعى من چیست؟ لازم به ذکر است که کلّ وجه، مبلغ 308000 ریال مى باشد که از محلّ این پول 45000 ریال به آن روزنامه و مبلغ 10000 ریال به شخصى جهت چسباندن اطّلاعیه ها به در و دیوار دادم و باقیمانده وجه را خرج عروسى جوانى که برادر خودم مى باشد کردم اکنون تکلیفم چیست؟

نسبت به آن وجهى که براى عروسى داده اید اگر نیازمند بوده ما اجازه مى دهیم و اشکالى ندارد، امّا نسبت به آنچه هزینه کرده اید اگر یقین به رضایت صاحب آن داشته اید آن هم اشکالى ندارد، ولى اگر رضایت او محرز نباشد نسبت به آن بدهکار هستید و احتیاط آن است که معادل آن را به شخص مستحقى بدهید.

8- استفاده از مواد دور ریخته شده

افرادى که در خدمات شهرى (شهردارى) شهرها کار مى کنند اشیایى مانند لامپ و غیره پیدا مى کنند که با کمى خرج قابل استفاده مى شود، به طور کلّى نسبت به اشیایى که پیدا مى شود مانند قراضه آلومینیوم، آهن، پلاستیک، کفش وغیره چه وظیفه اى دارند؟

اگر صاحبان این اشیا آنها را به دور انداخته اند اشکالى ندارد.

9- استفاده از مال پیدا شده برای ارسال به صاحبش

شخصى، کیف جیبى را که داراى پول و کارت شناسایى بود پیدا کرد، آیا این شخص مى تواند از این پول، مقدارى براى فرستادن کیف به صاحبش از طریق پست خرج کند؟

چنانچه مخارج مختصرى است خودش بر عهده بگیرد امّا اگر مخارج سنگینى دارد و هیچ راهى براى رساندن به صاحبش جز صرف این مخارج نیست مى تواند از آن پول بردارد.

10- وظیفه کسی که قرآن پیدا کرده

مدّتى قبل قرآنى را در یکى از پارکها پیدا کردم تکلیفم نسبت به آن چیست؟

از قبیل اموال گمشده است و باید مطابق دستور آن که در توضیح المسائل ما مسأله 2193 به بعد آمده است عمل کرد.

11- رها کردن اموال با ارزش پیدا شده

اگر شخصى مال با ارزشى را در خیابان پیدا کند، و آن مال را بخاطر فرار از مسؤولیّت رها کند; آیا ضامن است؟ اصولا نظر کلّى حضرتعالى در این مورد چیست؟

در صورتى که آن را برندارد، ضامن نیست.

12- پیدا شدن شی قیمتی در شکم حیوان خریده شده

هرگاه شخصى حیوانى بخرد، و در شکم آن مالى پیدا شود، متعلّق به چه کسى است؟

باید از فروشنده حیوان سؤال کند که آیا چیزى گم کرده، یا نه؟ اگر نشانه هایى داد که منطبق بر آن بود، باید آن مال را به او بازگرداند. واگر فروشنده اظهار بى اطّلاعى کرد، احتیاط آن است که به مدّت یک سال صبر کند، و در جستجوى صاحبش باشد، و اگر پیدا نشد مى تواند تملّک کند.

13- هزینه های نگهداری حیوان گمشده

در صورتى که صاحب حیوان گمشده پیدا شود، یا بعد از یک سال پیدا نشود، و حیوان به فقیرى داده شود، آیا مى توان هزینه هاى نگهدارى آن را با صاحب حیوان، یا فقیر حساب کرد؟

آرى مى تواند مخارج ضرورى را از او بگیرد; مشروط بر این که در این مدّت راهى براى پیدا کردن صاحب آن نداشته باشد.

14- استفاده از کفش های جا مانده در اماکن عمومی

برخى اوقات در مساجد یا اماکن عمومى کفشها جا به جا مى شود، استفاده از کفش هاى بجا مانده چه صورت دارد؟

در صورتى که یقین به رضایت صاحبان آن داشته باشد اشکال ندارد. در غیر این صورت، اگر کفشى را که برده اند قیمتش مساوى یا بیشتر از کفشى باشد که به جا گذارده اند، مى توان به عنوان تقاص برداشت. و اگر کفش به جا مانده قیمتش بیشتر باشد، باید معادل مقدار اضافى را به شخص فقیرى پرداخت کرد.

15- حکم کبوتری که از پارک گرفته شده است

برادرم کبوتر با ارزشى را در پارک گرفته، و به خانه آورده است.
اکنون آن کبوتر با کبوتر بنده جفت شده، و بچّه دار شده اند. لطفاً بفرمایید:
الف) کبوتر مذکور حلال است، یا حرام؟
ب) در صورت حرام بودن، چه کنم تا حلال شود؟
ج) بچّه هاى بجا مانده از این کبوتر چگونه اند؟

الف) در صورتى که کبوتر صاحبى نداشته، یا مشکوک است، گرفتن آن اشکال ندارد.
ب) اگر قرائن نشان مى دهد که صاحبى دارد، باید صاحبش را پیدا کنید، و چنانچه مأیوس شدید، معادل قیمت آن را به شخص نیازمندى بپردازید.
ج) در صورتى که کبوتر شما ماده است، جوجه متعلّق به خود شماست.

16- معنی تعریف گمشده

در چه صورتى براى پیدا کردن صاحب اشیایى که پیدا مى شود باید تلاش کرد و در چه صورتى لازم به تعریف نیست؟ در زمان معاصر وضعیّت تعریف چگونه است؟

جایى که مى توان با تعریف صاحبش را پیدا کرد تعریف لازم است و تعریف در زمان ما از طریق گفتن در مساجد و آگهى زدن در مراکز پرجمعیّت و مناطقى که گمشده را یافته اند و همچنین در جراید و مانند آن مى باشد.

17- حکم قرآن پیدا شده در آب روان

قرآن پیدا شده در آب روان چه حکمی دارد؟

اگر صاحب آن را نشناسید می توانید از آن استفاده کنید.